Zelf bouwen van een mini-NAS deel 1

De aanleiding en de onderdelen
De hoeveelheid data die tegenwoordig onze pc bevolkt neemt inmiddels zulke grote vormen aan dat een eenvoudige backup op een CD of zelfs DVD niet meer voldoende is. Tenslotte wat is 700 Mb of 8 Gb ten opzichte van harde schijven met 500 Gb en meer? Daar kun je net je hele speciale bestanden op kwijt. Maar er is meer data waarvan het geen ramp is als je het kwijt raakt maar die wel veel tijd kost om het weer te verzamelen.

Één oplossing hiervoor is het gebruik van een externe harde schijf met USB of netwerkaansluiting. Maar USB heeft het nadeel dat je ermee van pc naar pc moet lopen en prompt een keer ééntje overslaat. Met netwerkaansluiting is al beter maar deze zijn meestal uitgerust met een laaggeklokte ARM processor zodat de doorvoersnelheid ondanks de 1GB netwerkadapter om te huilen is. Daarnaast hebben beide het nadeel dat het maar één schijf is terwijl je eigenlijk minimaal RAID 1 wil hebben dus twee gespiegelde schijven.

Toen ik dus de vraag kreeg of ik een beetje potente maar ook betaalbare mini-NAS in elkaar wilde zetten had ik al vrij snel een idee hoe dat zou kunnen. Mijn geformuleerde eisen waren als volgt:

- RAID1 met zo groot mogelijke betaalbare schijven
- gezien de verwachte levensduur een systeem met een 64-bits processor
(32-bit en een serveromgeving is binnen afzienbare tijd geen optie meer)
- kleine kast en energiearm
- 1GB netwerkadapter
- betaalbaar voor een privéomgeving

Nu is dat laatste relatief maar de configuratie waar ik na veel zoeken, plussen en minnen op uitgekomen ben, is nog geen € 500. Daar heb je de volgende off the shelf ingrediënten voor:

- een Chenbro ES30068 mini-itx kastje met 150W voeding en ruimte voor twee vaste 3.5" S-ATA harde schijven en een laag model grote cpu-cooler en S-ATA-kabeltjes.
- een Intel D945GCLF2 mini-itx bordje met een 64-bits dualcore N330 Atom processor en 1GB netwerkadapter.
- een plak 1 Gb DDR2 geheugen van Corsair
- twee 1.5 Tb Samsung harde schijven
- een externe USB LaCie DVD-speler

Bovengenoemde keuzes zijn met name ingegeven door de kostprijs. De twee harde schijven samen zijn het duurste onderdeel van deze setup. Speelt geld geen rol dan kies je voor een mini-itx kastje met 4 hot-swappable S-ATA casings. Een moederbordje met hardwarematige RAID 5 en 4x2 Tb schijven. Maar dan zit je al dicht in de buurt van de 1000 euro en meer. Een snellere processor is overigens niet echt nodig en ook meer geheugen is niet echt noodzakelijk. De processorbelasting komt met FreeNAS niet of nauwelijks boven de 20% uit en het geheugengebruik heeft vergelijkbare waardes.

Hardware installatie
De installatie van de hardware begint uiteraard met het openen van het ITX-kastje. Maar dat is als je een Chenbro kastje voor het eerst ziet nog een verhaal apart. Één zijkant is voorzien van een handmatig te verwijderen schroefje en in één beweging te openen. Maar dan? De andere zijkant is er met geen mogelijkheid vanaf te krijgen. Het frontje wel daar waar de zijkant weg is, maar aan de andere kant blijft het gewoon zitten.

Om een lang verhaal kort te maken: Je moet met een lange schroevedraaier of een mes langs de achterkant van het loszittende deel van het frontje de twee palletjes aan de andere kant indrukken. Dan heb je het frontje los en kun je de schijven plaatsen. Dit werkt overigens met hetzelfde soort tray als die in hot-swappable systemen zitten. Met dit verschil dat ze niet hot-swappable zijn maar met een schroefje aan het chassis vastgemaakt worden en later achter het frontje verdwijnen.

De overige binnenruimte kom je echter niet zomaar bij. Totdat je er achter komt dat je de achterkant met het moederbordplateau los kunt schroeven en eruit kan trekken. Ook de schroeven van de voeding moeten los want die blijft vast zitten aan de bodemplaat. En ja ITX systemen zijn bedoeld om klein te zijn maar man wat een geklooi op de vierkante centimeter. Gelukkig zet je de meeste systemen maar één keer in elkaar. En Chenbro levert er keurige op maat gemaakte kabeltjes bij. Waar een deel helaas geen functie heeft op het door mij gebruikte Intel bordje. Zoals de intruder detection en vier verschillende HDD lampjes en Boot.

Ook nog vermeldenswaardig is dat als de voeding een 10 ipv 12 pins aansluiting heeft, je een extra vierdraads stekker op het bordje moet aansluiten. Maar dan wel degene met twee zwarte en twee gele draden niet die met meerkleurige draden. Vergis je je hierin dan kan je dat een moederbordje kosten. Verder weinig opmerkingen over het kastje zelf. Het is een net afgewerkt zwart kastje met de bekende blauwe leds waarvan een hele rits niet aangesloten. Er zitten twee ventilatoren in waarvan ik één aangesloten heb op het moederbord. De andere ventilator draait continue en is daardoor behoorlijk goed hoorbaar.

Er zit geen ruimte voor een PCI-uitbreidingskaart in en evenmin voor een DVD-speler. Tenminste in het chassis is wel een plek bovenin te zien waar een slimline exemplaar zou kunnen passen. Maar niet zonder het nodige hak en breekwerk en dan kun je beter wat meer geld uitgeven voor een ander kastje. Gezien het doel van het systeem en de prijs van externe DVD-spelers en het eenmalige installeren is een externe DVD-drive een goede keuze. De bijgeleverde aangepaste hoogte cpu-cooler had ik met een Intel Atom 330 processor niet nodig. Maar voor anderen is het wel prettig dat het erbij geleverd wordt. Al met al een aanbevolen kastje voor een NAS of andere serverachtige toepassing.

In deel twee komt de installatie van FreeNAS als besturingssysteem aan bod.